مهریه

مهریه چیست؟ چگونه و تحت چه شرایطی به زن تعلق میگیرد؟

به اعتقاد برخی از حقوقدانان رعایت قواعد عمومی راجع به لزوم معلوم و معین بودن در خصوص مهریه زن نیز جاری است و قابلیت تعیین آن کفایت نمیکند. بنابراین مقدار مهریه نیز منوط به تراضی طرفین است و به مجرد عقد زن مالک مهریه میشودو میتواند هر گونه تصرفی که بخواهد در آن بنماید.

مهریه زن چیست؟

قانون مدنی در ماده ۱۰۸۲، زن را پس از جاری شدن صیغه عقد مستحق دریافت مبلغی به نام مهریه می داند که در شرع اسلام از آن به عنوان نشانه صداقت و مهر مرد یاد شده است. وکیل مهریه در سند ازدواج می تواند به صورت عندالمطالبه یا عندالاستطاعه مشخص شود.

زن در هر دو صورت می تواند صداق را از شوهر خود طلب کند. در مهریه عندالاستطاعه، بایستی توانایی مالی مرد برای پرداخت مهریه توسط زن اثبات شود. در صورتی که پرداخت مهریه به صورت عندالمطالبه باشد و مرد توانایی پرداخت کل مهریه به صورت یک جا نداشته باشد نیز وی می تواند مهریه را تقسیط کند.

قانون مهریه

آنچنان که در مواد ۱۰۸۰ الی ۱۰۸۷ قانون آمده است، زوجین باید هر دو از مبلغ مهریه راضی باشند. این مسأله به حدی جدی است که در صورت عدم رضایت مرد از مبلغ مهریه (در مواردی که مهریه توسط خانواده ها تعیین می شود)، وی می تواند از پرداخت مهریه سر باز زند. در واقع طبق قانون، زن مالک شرعی و قانونی مهریه خود است و محدودیتی برای نوع مصرف آن ندارد. طبق ماده ۱۰۸۳، پرداخت مهریه می تواند به صورت قسطی انجام شود. همچنین در صورتی که مهر معلوم، عین معینی باشد که قبل از تسلیم معیوب بوده است، مرد ضامن عیوب و نواقص آن است. طبق قانون، زن حق این را دارد که در صورتی که مهر حال دارد، قبل از اخذ صداق از انجام وظایف خود در مقابل همسر امتناع نماید.

این امر مشروط به این است که زن قبل از گرفتن مهریه نسبت به وظایف خود قیام ننماید. البته در این حال نیز می تواند مهریه خود را دریافت کند. بعلاوه بر اساس قوانین مهریه زن و شوهر می توانند به صورت توافقی هیچ مهر صداقی را برای نکاح دائم خود در نظر نگیرند به شرط آنکه هر دو راضی باشند. اما باید بعد از عقد مهریه ای را تعیین نمایند. اگر در فاصله نکاح دائم و عقد، زن و مرد رابطه زناشویی داشته باشند، زن می تواند مهرالمثل دریافت نماید. حتی اگر زن و مرد مهریه ای را برای ازدواج خود در نظر نگیرند، قانون بنابر شرایط مبلغی را به عنوان مهر صداق برای ازدواج رسمی آن ها درج می کند.

 

  • قانون جدید مهریه

جدیدترین قانون مهریه که به قانون مهریه ۱۱۰ سکه نیز معروف است، مخالفان و موافقان زیادی را بین کارشناسان وکالت حقوقی امور خانواده ایجاد کرده است. بر طبق این قانون سه حالت برای صداق معلوم وجود دارد:

  • در حالت اول فرض بر این است که مهریه کمتر از ۱۱۰ سکه تعیین شده است. در این صورت، اگر مرد تمامی مهریه را پرداخت نکند، طبق ماده ۲ قانون محکومیت های مالی، مرد مجرم شناخته شده و مجبور به تحمل زندان خواهد بود.
  • در حالت دوم، مهریه برابر با ۱۱۰ سکه در نظر گرفته شده است که محکومیت عدم اجرای آن دقیقا مانند حالت اول است.
  • حالت سوم که در اصل مبنای تصویب قانون جدید مهریه بود، به مهریه های با تعداد بالای ۱۱۰ سکه اطلاق می شود. در این حالت دادگاه ابتدا احکام لازم برای پرداخت ۱۱۰ سکه را برای زوج صادر می کند. سپس با بررسی وضعیت مالی مرد، در مورد تعداد باقی مانده سکه تصمیم خواهد گرفت.

اغلب مردان در زمان تعیین مهریه، تحت تأثیر شور و شوق زمان ازدواج اقدام به تعیین مهریه های بالاتر می کنند و در صورت بروز اختلاف بعد از ازدواج و تصمیم به طلاق، تنها به دنبال پیدا کردن راهی برای عدم پرداخت مهریه هستند.

در چه صورت مهریه به زن تعلق نمی گیرد؟

جواب این سؤال نیز طبق مراجع قانونی و نص صریح قانون مدنی روشن است و مرد تنها با کمک وکیل امور خانواده باید به دنبال اثبات دلایل و مستندات باشد.

طبق قانون مدنی ماده ۱۰۹۲، زن دوشیزه یا باکره حق گرفتن نصف مهریه را دارد و اگر قبل از طلاق بیش از نصف مهریه را دریافت کرده باشد، مرد می تواند مابالتفاوت آن را از زن به هر صورت (نقدی یا غیر نقدی)  باز پس گیرد.

همچنین در صورت بخشش مهریه از سوی زن، مرد می تواند اقدام به پرداخت مهر نکند. درخواست طلاق از طرف زن و گرفتن مهریه نیز اصول مربوط به خود را دارند به این صورت که زن بخشی از مهریه را در قبال حق طلاق خود به مرد می بخشد. این اصل در مورد طلاق توافقی و به صورت کلی طلاق خلع نیز حاکم است.

پرداخت مهریه در صورت خیانت زن به مرد، و در صورت عدم تمکین، بیماری، اثبات خلافکاری زن و روابط نامشروع زن، منتفی است و مرد الزامی به پرداخت آن ندارد. در واقع مرد الزامی به پرداخت مهریه به زن ناشزه ندارد.

به علاوه طبق قانون پرداخت مهریه، هرگاه ازدواج دائم یا موقت زن و مرد به هر دلیلی فسخ و باطل شود و بین آنها نزدیکی اتفاق نیفتاده باشد، زن حق دریافت صداق را ندارد مگر در صورتی که مرد عنن بوده و توانایی برقراری رابطه جنسی را نداشته باشد. در اینصورت زن می تواند نصف مبلغ مهر را دریافت کند.

مفهوم عامی که در اذهان بسیاری از مردم در مورد پرداخت صداق وجود دارد، تنها به پرداخت مهریه در طلاق بر می گردد و اغلب اطلاعات لازمی درباره قانون طلاق و مهریه دارند.  اما موارد دیگری برای دریافت مهریه وجود دارد که در ذیل به آنها اشاره می کنیم:

  • مهریه زن بعد از فوت شوهر:

    پرداخت صداق زوجه بعد از فوت زوج بر عهده ورثه ای از زوج است که مسئولیت اموال باقی مانده از مرد را پذیرفته اند و محدودیت زمانی برای مطالبه مهریه از طرف زن بعد از فوت همسر وجود ندارد. به این معنی که حتی با گذشت سالیان پس از فوت مرد، زن می تواند مبلغ مهر صداق خود را مطالبه نماید.

  • طلاق در دوران عقد و مهریه:

    همانطور که گفتیم، زن حق دارد تا تمام صداق خود را دریافت نکرده از مرد تمکین نکند. این مسأله در مورد مهریه در زمان عقد و زمان نامزدی نیز مطرح است.

  • اما در صورتی که طلاق در دوران عقد اتفاق بیفتد پرداخت مهر صداق به دو صورت قابل بررسی است. در صورتی که نزدیکی بین زوجین در دوران عقد اتفاق نیفتاده باشد، زن می تواند نصف مهریه را دریافت کند و اگر قبلاً تمام آن را دریافت کرده باشد، باید نصف آن را پس دهد. اما در صورتی که نزدیکی منجر به دخول بین زن و مرد اتفاق افتاده باشد، عقد حکم ازدواج را دارد و مرد باید کل مبلغ مهریه را بپردازد.
  • شرایط گرفتن مهریه بدون طلاق:

    زن می تواند قبل از طلاق، با به همراه داشتن سند ازدواج به مراجع قضایی مراجعه نموده و در صورتی که تمکین و صلاحیت وی جهت دریافت صداق معلوم احراز شود، مهریه خود را مطالبه کند.

درخواست مهریه

 

مراحل درخواست مهریه یا مطالبه مهریه به این صورت است که در صورتی که صداق، وجه نقد یا سکه و طلا باشد، زوجه می تواند به همراه سند رسمی ازدواج خود به دادگاه مراجعه نموده و فرم دادخواست مطالبه مهریه را پر کند.

پس از ارائه دادخواست، ۱۰ روز مهلت قانونی به مرد داده می شود تا مهریه زن را پرداخت کند. در صورت اتمام مهلت و عدم پرداخت مهریه از طرف مرد، زن می تواند دارایی شوهر خود را به دایره اجرایی ثبت معرفی کند و تقاضای توقیف اموال برای مهریه را نماید.

اگر شوهر شرایط پرداخت مهریه را نداشته باشد، مهریه تقسیط شده و طبق قانون ۱۱۰ سکه احکام اجرایی می شود. در صورتی که مهریه سکه یا طلا باشد و مرد نتواند اصل آن را پرداخت کند، محاسبه مهریه به نرخ روز انجام می گیرد.

‫14 دیدگاه ها

  1. باسلام زنی که شوهرش تصادف کرده باشدوازدنیارفته باشد وزن ازمبلغ دیه حق خود راگرفته باشدوازاموال مردیک هشتم خودرا هم گرفته باشدازاموال شوهرش(منقول وغیرمنقول )وحقوق ومستمری بازنشستگی مرد را دریافت می‌کند آیا بازهم می‌تواند ازپدر ومادرشوهرش طالب مهریه باشد.

  2. سلام علیکم
    محترم در صورت که زوج وفات نموده زوجه میتواند حق مهر خود را از وارثین و همچنان میراث را بگیرد ؟؟

  3. مهریه در کشور ما یه چیز بیخودیه که اصلا ارزش ندارد چون مرد را نابود میکند و از انطرف جهیزیه سنگین برگردن خانواده عروس میگذارد پس مهریه باید به اندازه ای باشد که حق زن بعد طلاق از بین نرود و جهیزیه هم از ان بیخود تر است چرا باید خانواده ای هم دخترشان را بدهند هم وسایل زندگی ان را مرد باید کار کنه و زندگیش رو تامین نماید و اگر کمکی از طرف خانواده عروس هم بشه باید معقول باشه،،در مورد ارث که دوستمون میگن اگه مرد و زن با هم زندگی کنن و مشکلی بینشون نباشه ارث مرد برای کل خانوادش هست ولی درست نمیدونم ارث زن برای خودش هست و میتواند هر جوری که خواست انرا خرجش کنه اسلام بهترین دین هستش ولی خودمون در جهت منافع خودمون تفسیرش کردیم انشاءلله روزی برسه که خانواده ها از زیربار مهریه و و جهیزیه خلاص بشن و رابطه ها واقعی شه نه مثل الان که مهریه دست مرد رو بسته ولی در انواع فحشاء رو باز گذاشته طرف چه مرد و چه زن با چند نفر هستن ولی اسما زن و شوهرن

  4. سلام
    ايا ملكي كه مادر داماد با عنوان اصداق به موجب سند عادي و چند سال بعد از عقد نكاح به عروس واگذار ميكند عنوان مهريه داشته يا در قالب عقد ديگري مثل هبه يا صلح تفسير ميشود؟

  5. باسلام وخسته نباشید ..من ازخانمم دست نوشته دارم واثرانگشت داره که مهریه اش روبخشیده ..درقانون اساسی ترتیب اثرداره یانه؟باتشکرات فراوان

  6. سلام علیکم برادران گرامی با توجه به اینکه در زمان عقد نکاح زوجه عنوان عندالاستطاعه به جای عندالمطالبه پذیرفته باشد ، در صورتی می تواند زوجه مهریه را مطالبه نماید که ملائت و توانایی پرداخت زوج را در دادگاه خانواده با دلیل ،مدرک معتبر و سند به اثبات برساند که البته باید این اسناد ارائه شده توسط زوجه غیر از مستثنیات دِین باشد لذا اگر بتواند ثابت نماید زوج محکوم به پرداخت مهریه می گردد و باید الزاماً بپردازد ولی اگر زوجه نتواند استطاعت و توانایی مالی زوج را به اثبات برساند (به عنوان مثال زوجی که هیچ سندی به نامش نیست و پولی هم در بانک جهت توقیف ندارد و کارمند هم نباشد که بتواند زوجه یک چهارم آن را به نفع خودش مسدود نماید) در اینحال مطالبه مهریه معلق و کان لم یکن می ماند و زوجه هیچ گونه اقدامی جهت درخواست مهریه و اعمال فشار به زوج را نخواهد داشت البته این فرایند تا زمان استطاعت زوج به قوت خود باقی است مگر آنکه شرایط مالی جدیدی برای زوج پیش بیاید و مستطیع شود و الا اگر تا پایان عمرِزوج هم زوج مستطیع نشود امکان مطالبه مهریه برای زوجه به هیچ وجه وجود ندارد. ضمنا در مورد مهریه های عندالاستطاعه به شرط عدم استطاعت مالی زوج ، زوجه : حق حبس ندارد (موضوع ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی ملغی می شود)- زوج زندان نمی شود(حق جلب زوج را نخواهد داشت) – مهریه تقسیط نمی شود – زوج ممنوع الخروج نمی شود و خلاصه هر اهرم فشاری را که زوجه می توانست به واسطه مهریه های سنگین و نامعقول به زوج وارد آورد و پایه های زندگی مشترک را متزلزل و بلکه تخریب نماید از کار انداخت و بی اثر نمود. «والسّلام عليكم و رحمة الله بركاته»

    1. جناب وکیل ما زنان😎اگر ک بخواهیم و قطعا ک حق طبیعی ماست
      مهریه ک به جای خود قبل از عروسی میگیریم
      ارث خانوادگی و همینطور ارث همسر از شوهر ده برابر از مرد ها داشته خواهیم داشت
      و دیه دوبرابرانها (مرد ها)و به علاوه ی شیر بها و حق شیر از مردو ک شیر به بچه هام میدیمو به علاوه سهم مثل فکر میکنم یا همان پولی ک در خانه کار کرده باشیم به عنوان مثال
      و
      پول بچه دار شدن و بیمه ی خرجی دختر یا زن بعد از هیجده سالگی و…از مرد که حقمان هم هست بگیریم باید چ کنیم
      بنظر من اولن ارث و میراث حالا در هر دینی ک باشه حالا اسلام وقتینابرابری ها موج میزنه و بعضی ها کور هستند نباید یک کشور بر اساس دین خود تصمیم بگیرد و یا قانون تصویب کند
      دومن وقتی ک میبینند دارند بی انصافی و نا عدالتی را رواج میدهند نباید یک ملت را به دین واگذار کنند باید سعی کنند ک عدالت و تعادل و رفاه و اسایش مردم را رواج بدهندو رضایت مردم و جامعه رو به خودشون جذب کنند همین
      چه کنیم ک این بی انصافی ها به پایان برسد
      ممنون میشم جواب واضح و کامل و مفیدی ک قطعا هم هست را به من بدهین⛅🌷
      باتشکر از نگاه هموطنان قدرتمند و عزیزم🌷💪😎🔥🗡

      1. با سلام
        در روابط زناشویی و عقد نکاح اولویت توافق افراد مبتنی بر عقاید و فرهنگشون هست اخیرا زوجین استقبال خوبی از مشاوره های حقوقی قبل از ازدواج دارند و این توجه باعث ارتقا سطح دانش و اطلاعاتشون خواهد شد که مسلما نتیجه مثبت و خوبی متناسب با نیازها و استاندارد های روز جامعه هست

  7. خواهشمند است نظر (دیدگاه) اینجانب را به صورت عمومی منتشر کنید تا قانون گزاران و مجریان قانون در کشور ایران اقدامی را برای برداشتن قانون ظالمانه مهریه از زندگی مردان کشور ایران انجام دهند (جناب آقای آیت الله دکتر سید ابراهیم رئیسی ریاست محترم قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران سلام اگر اینجانب از تمام حقوق و مزایای ماهیانه و … خود پس از پرداخت سهم مهریه همسرم و … و مخارج خورد و خوراک و …خود و همسر و فرزندانم حق اینجانب از تمام حقوق ماهیانه و … خود غذا به اندازه ای باشد که از گرسنگی نمیرم و اکرحق اینجانب از تمام حقوق ماهیانه و … خود به اندازه ای باشد که دائم با پوشیدن لباس های کهنه و مندرس لخت مادرزاد نباشم و دیگر حقی از تمام حقوق ماهیانه و … خود نداشته باشم چه اینجانب باهمسر و فرزندانم به زندگی مشترکمان ادامه دهیم چه اینجانب با همسر و فرزندانم به زتدگی مشترکمان خاتمه دهیم درهرصورت آنکه نابود شده است اینجانب بوده باشم و مهریه = حرام شدن زندگی برمرد حتی اگراین دستورخدا یا پیامبریا امامان شیعه باشد ظلم خیلی خیلی … بزرگی برمرد است و درغیر این صورت همسر و فرزندانم تقاضای طلاق و جدا شدن از ایجانب را داشته باشند ازجنابعالی و همکارانتان برای اینجانب چه کاری ساخته است؟)

  8. خواهشمند است نظر (دیدگاه) اینجانب را به صورت عمومی منتشر کنید تا قانون گزاران و مجریاین قانون اقدامی را برای برداشتن قانون ظالمانه مهریه از زندگی مردم انجام دهند (جناب آقای دکتر سید ابراهیم رئیسی ریاست محترم قوه قضائیه سلام اگر اینجانب از تمام حقوق و مزایای ماهیانه و … خود پس از پرداخت سهم مهریه همسرم و … و مخارج خورد و خوراک و …خود و همسر و فرزندانم (حق اینجانب از تمام حقوق ماهیانه و … خود غذا به اندازه ای باشد که از گرسنگی نمیرم و اکر حق اینجانب از تمام حقوق ماهیانه و … خود به اندازه ای باشد که دائم با پوشیدن لباس های کهنه و مندرس لخت مادرزاد نباشم و دیگر حقی از تمام حقوق ماهیانه و … خود نداشته باشم) و در غیر این صورت همسر و فرزندانم تقاضای طلاق و جدا شدن از ایجانب را داشته باشند از جنابعالی و همکارانتان برای اینجانب چه کاری ساخته است؟ مهریه = حرام شدن زندگی بر مرد حتی اگراین دستورخدا یا پیامبریا امامان شیعه باشد باز هم ظلم خیلی بزرگی بر مرد است. چه اینجانب باهمسر و فرزندانم به زندگی مشترکمان ادامه دهیم چه اینجانب با همسر و فرزندانم به زتدگی مشترکمان خاتمه دهیم درهرصورت آنکه نابود شده است اینجانب می باشم.)

  9. جناب آقای دکتر سید ابراهیم رئیسی ریاست محترم قوه قضائیه سلام اگر اینجانب از تمام حقوق و مزایای ماهیانه و … خود پس از پرداخت سهم مهریه همسرم و … و مخارج خورد و خوراک و …خود و همسر و فرزندانم (حق اینجانب از تمام حقوق ماهیانه و … خود غذا به اندازه ای باشد که از گرسنگی نمیرم و اکر حق اینجانب از تمام حقوق ماهیانه و … خود به اندازه ای باشد که دائم با پوشیدن لباس های کهنه و مندرس لخت مادرزاد نباشم و دیگر حقی از تمام حقوق ماهیانه و … خود نداشته باشم) و در غیر این صورت همسر و فرزندانم تقاضای طلاق و جدا شدن از ایجانب را داشته باشند از جنابعالی و همکارانتان برای اینجانب چه کاری ساخته است؟ مهریه = حرام شدن زندگی بر مرد حتی اگر این دستور خدا یا پیامبر یا امامان شیعه باشد باز هم ظلم خیلی بزرگی بر مرد است. چه اینجانب باهمسر و فرزندانم به زندگی مشترک ادامه دهم چه اینجانب به زندگی مشترک با همسر و فرزندانم خاتمه دهم در هر صورت آنکه تلف شده است اینجانب می باشم.

  10. گروه محترم وکلای آرتین سلام اگر اینجانب از تمام حقوق و مزایای ماهیانه و … خود پس از پرداخت سهم مهریه همسرم و … و مخارج خورد و خوراک و …خود و همسر و فرزندانم (حق اینجانب از تمام حقوق ماهیانه و … خود غذا به اندازه ای باشد که از گرسنگی نمیرم و اکر حق اینجانب از تمام حقوق ماهیانه و … خود به اندازه ای باشد که دائم با پوشیدن لباس های کهنه و مندرس لخت مادرزاد نباشم و دیگر حقی از تمام حقوق ماهیانه و … خود نداشته باشم) و در غیر این صورت همسر و فرزندانم تقاضای طلاق و جدا شدن از ایجانب را داشته باشند از جنابعالی و همکارانتان برای اینجانب چه کاری ساخته است؟ مهریه = حرام شدن زندگی بر مرد حتی اگر این دستور خدا یا پیامبر یا امامان شیعه باشد باز هم ظلم خیلی بزرگی بر مرد است. چه اینجانب باهمسر و فرزندانم به زندگی مشترک ادامه دهم چه اینجانب به زندگی مشترک با همسر و فرزندانم خاتمه دهم در هر صورت آنکه تلف شده است اینجانب می باشم.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
مشاوره با تیم وکلای آرتین : 09103501470