ازدواج موقت یکی دیگر از انواع نکاح موقت بوده که دارای ضوابط و قوانین خود میباشد از جمله عدم و جود توارث و مدت زمان محدود که مختص به اینگونه عقد میباشد.جالب است بدانیم که صیغه 99 ساله نیز عقد موقت محسوب میشود.

ازدواج موقت در چه شرایطی انجام میشود؟

 ثبت ازدواج موقت به طور کلی لازم نیست مگر با توافق زن و مرد و یادر صورت باردار شدن زن.

ولی از آنجا که ثبت ازدواج دائم اجباری است و عدم ثبت برای مرد مجازات زندان در پی خواهد داشت، مردان به دو روش این ازدواج را ثبت می کنند یا اینکه به دادگاه مراجعه کرده و اجازه ازدواج مجدد را از دادگاه میگیرند که اگر مرد وکیل داشته باشد و همسرش هم تمکین نکند به راحتی قابل دریافت این اجازه میباشد و یا اینکه ازدواج به صورت عادی انجام میشود و سپس همسر دوم از مرد شکایت میکند تا ازدواج را ثبت کند.

نکاح موقت ، دائم و اذن در نکاح

ازدواج، به عنوان سنت حسنه پیامبر و اولین عامل تشکیل مهمترین نهاد اجتماعی یعنی خانواده، به دو شکل قابل اجرا است. ازدواج دائم و ازدواج موقت. در واقع هر دو شکل ازدواج، اساس رابطه، برقراری ارتباط مشروع فی مابین زن و مرد است. اما نکاح دائم و نکاح موقت تفاوت هایی را با هم دارند که خوب است بدانیم.

آنچه در مورد ازدواج خوب است بدانید

در بدو امر در هر دو شکل ازدواج یک خطبه عقد یا صیغه عقد جاری می شود. احکام صیغه به صورت کلی در هر دو مورد صدق می کند، مانند اینکه زن و مرد باید هر دو رضایت کامل از جاری شدن صیغه عقد موقت یا صیغه عقد دانم داشته باشد. اما ممکن است تفاوت هایی در صیغه خواندن در دو روش وجود داشته باشد.

در واقع آنچه ما از آن به عنوان صیغه یاد می کنیم همان صیغه محرمیت است که می تواند به صورت صیغه محرمیت موقت یا دائم باشد. یعنی طرفین ازدواج موقت ساعتی یا مادام العمر داشته باشند. برای دختر باکره، صیغه موقت بدون اذن پدر باطل است. این بدین معنی است که حتی صیغه محرمیت بدون اجازه پدر برای دختر باکره صحیح نیست و اجازه پدر برای ازدواج موقت مورد نیاز است.

احکام صیغه موقت

ازدواج در هر شکل خود، بدواً برای برآورده ساختن نیازهای زن و مرد برای همراهی با جنس مکمل در زندگی بنا نهاده شده است. از آنجایی که این امر، اختیاری بوده بنابراین از اولین شرایط ازدواج موقت مانند ازدواج دائم اینست که دو طرف راضی باشند. اما تفاوت این دو شکل ازدواج در اینست که بسیاری از احکام عقد موقت با عقد دائم همخوانی ندارد. در واقع الزامات عقد دائم در احکام ازدواج موقت وجود ندارد. از شرایط صیغه موقت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خواندن خطبه صیغه موقت یا همان خواندن صیغه محرمیت
• خواندن صیغه موقت توسط فرد عاقل و بالغ (نیازی به گرفتن وکیل نیست، همچنین اگر زن و مرد به عربی مسلط نیستند می توانند صیغه ازدواج موقت را به فارسی بخوانند.)
• تعیین مهریه و مدت زمان نکاح موقت
• تراضی زوجین به ازدواج
• صیغه کردن زن باید به این صورت باشد که زن در هنگام جاری شدن عقد موقت، در نکاح دائم یا نکاح موقت مرد دیگری نباشد و در صورتی که قبلا ازدواج کرده است، عده وی تمام شده باشد (عده ازدواج دائم در حدود ۳ ماه و عده صیغه موقت در حدود ۴۵ روز است). لازم به ذکر است مدت عده زن یائسه برای صیغه وجود ندارد.
• زن زناکار حتی در ازدواج موقت بر مرد حرام است.
• عقد موقت بدون اجازه ی پدر جایز نیست. این موضوع از سوی بسیاری از مراجع تأیید شده و حتی ازدواج موقت بدون اذن پدر را باطل دانسته اند. شرایط صیغه موقت بدون اجازه پدر تنها توسط برخی مراجع تنها در صورتی ذکر شده است که دختر قبلا ازدواج کرده باشد یا پدر یا ولی پدری در دسترس یا در قید حیات نباشد. عده ای نیز فتوا داده اند که ازدواج موقت دختری که مستقل است و صلاح کار خود را می داند بدون مانع است.
  آنچه در بالا گفته شد را می توان به عنوان حکم صیغه موقت از آن یاد می شود. شرایط صیغه محرمیت نیز با شرایط عقد موقت تفاوتی ندارد.

اذن در نکاح

همانطور که در بالا ملاحظه شد، تمامی احکام مربوط به اذن پدر در ازدواج موقت، همانند ازدواج بدون اذن پدر به صورت دائم است. اما ممکن است سؤال در مورد ازدواج موقت بدون اجازه همسر اول پیش آید. این در حالتی است که مرد متأهل مبادرت به ازدواج موقت با زن دیگری نماید. به طور کلی ازدواج موقت بدون اذن همسر بلامانع است مگر در حالتی که مرد در عقدنامه شرط کرده باشد که بدون اجازه همسر اول اقدام به ازدواج مجدد چه دائم و چه موقت ننماید و در این حالت باید به شرط عمل شود.

به طور کلی باید بدانیم طبق گفته آیت ا… مکارم شیرازی، ازدواج صیغه ای را نباید وسیله ای برای هوسبازی قرار دهیم و تنها در صورت ضرورت باید به آن روی آوریم. چنان که در قرآن نیز به مردان تأکید شده است که در صورتی که توانایی برقراری تعادل بین همسران خود دارید، اقدام به گزیدن چند همسر و نکاح موقت نمایید.

آیا مرد متأهل می تواند صیغه کند؟

لازم به ذکر است قانون ازدواج موقت در سال های اخیر کمی اصلاح شده و موادی را برای شرایط صیغه موقت برای مرد متاهل منظور کرده است. از جمله این قوانین می توان به موارد زیر اشاره نمود:

قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۸۲ به صراحت اشاره ای به اجازه ارتباط مرد به صورت همزمان با چند زن نکرده است. همچنین به استناد ماده ۳ قانون مدنی، باید در هر موضوعی به عرف جامعه توجه نمود. لذا با توجه به اینکه در قانون حمایت از خانواده مصوب سال ۱۳۹۱ اشاره ای به تعداد مجاز زوجات مرد نکرده است، می توان به عرف جامعه رجوع نمود، اما همچنان از نظر فقها ۴ همسر مباح است.

به علاوه با توجه به اینکه در جامعه امروزه وضع اقتصادی حرف اول را می زند، شرایط مالی مرد و توانایی وی در مدیریت مالی خانواده از شروط اصلی اقدام وی به ازدواج موقت یا چند همسری و همچنین از شرایط صیغه کردن است. در کنار این قوانین، در بندهای پیشین نیز به اجازه همسر اول د ر صورت قید در شروط ضمن عقد برای ازدواج موقت مرد متاهل اشاره شده است. در صورتی که زن محکوم یا معتاد باشد، و همچنین خانه را ترک کرده باشد، مرد می تواند بدون اجازه وی اقدام به ازدواج مجدد نماید.

روش خواندن صیغه موقت

شیوه صیغه موقت به صورتی است که در بالا ذکر شد. اما نحوه خواندن صیغه موقت به این صورت است که زن و مرد خود می توانند صیغه نامه موقت را بخوانند و نیازی به حضور عاقد یا وکیل نیست. متن صیغه محرمیت موقت می تواند به صورت فارسی یا عربی خوانده شود. باطل کردن صیغه موقت نیازی به خواندن خطبه طلاق ندارد و در صورتی که مدت زمان تمام شود یا یکی از طرفین رضایت خود را ادامه صیغه در زمان نکاح موقت از دست بدهد، محرمیت زوجین باطل می شود.